Brukowanie ulicy Katowickiej

Ongiś ulica Generała Henryka Le Ronda zwała się Kattowitzerstrasse i Katowicka. Nazwy trafne wszak droga łączyła i nadal łączy Dąbrówkę z Bogucicami i Katowicami. Około 1937 roku patronem ulicy został wojewoda śląski dr Michał Grażyński. Po wojnie nosiła zaś miana Oświęcimskiej i Włodzimierza Lenina.

Brukowanie ulicy Katowickiej w Małej Dąbrówce. Zdjęcie opublikowane w Polonii (1)

Powyższa fotografia, opublikowana w Polonii w styczniu 1930 r., przedstawia brukowanie ulicy Katowickiej przed Urzędem Gminy. Dziś budynek dawnego ratusza mieści m.in. przychodnię lekarską NZOZ PULS-MED. W tle zdjęcia ujęto kamienicę przy obecnej ul. Le Ronda 12.

A propos ratusza, od niedawna możemy podziwiać odrestaurowaną elewację budynku. Kawał dobrej roboty :)

Dawny Urząd Gminy w Małej Dąbrówce z odrestaurowaną elewacją.
Po prawej kwitnie ozdobna odmiana głogu (Crataegus sp.) z czerwonymi kwiatami. (2013)

Ulica Gen. Henryka Le Ronda (2011). Autor i źródło: Michał Bulsa (Lahcim nitup), Wikipedia.

---

Źródła:

(1) Polonia nr 1892, 12 styczeń 1930 r., s. 2.
inne
http://forum.gkw24.pl/gkw/forum/phpBB3/viewtopic.php?f=2&t=1337&start=440#p198160 

Pseudoakacja

Kwitnie właśnie robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) zwana potocznie "akacją". Z właściwą, afrykańską akacją (Accacia sp.) łączą ją niektóre cechy wyglądu np. cierniste gałęzie.

Okaz robinii rosnący w Parku Żołnierzy Września (2013)

Białe, motylkowate kwiaty robinii, zebrane w zwisających gronach, nadają roślinie niepowtarzalny wygląd, a i woń przyjemną wokół niej roztaczają. Kwiaty są bogatym źródłem nektaru z którego pszczoły wytwarzają miód akacjowy.

Kwiaty robinii akacjowej

Charakterystyczne liście złożone są z delikatnych, jajowatych listków. Owocami są strąki, stąd też inne określenie rośliny - grochodrzew. Kora robinii pokryta jest głębokimi, podłużnymi bruzdami, a na jej gałęziach znajdziemy ciernie. W ramach ciekawostki, z botanicznego punktu widzenia istnieje różnica między cierniem a kolcem. Cierń powstaje z przekształcenia części rośliny (u robinii z przylistków) zaś kolec jest wytworem "skóry" rośliny.

Na kwitnącym drzewie robinii możemy czasami dostrzec zeszłoroczne strąki

Gałęzie robinii pokryte są cierniami

Robinia akacjowa pochodzi z Ameryki Północnej. Do Europy została sprowadzona w XVII wieku. W Polsce jest drzewem pospolitym. W Dąbrówce Małej spotkamy pojedyncze okazy robinii (np. obok kamienicy przy ul. Strzelców Bytomskich 13) i jej większe zbiorowiska (np. przy sklepie meblowym IKEA).

Stanowisko robinii akacjowej przy sklepie meblowym IKEA (2013)

Warto zajrzeć:

• Lucjan Rutkowski, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej
• G.Aas, A.Riedmiller, Drzewa. Encyklopedia kieszonkowa, Muza 2006
• http://www.drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/robinia/robinia_akacjowa/robinia_akacjowa.php

O bytomskiej drodze i kasztanowcach

Ulica Strzelców Bytomskich jest zapewne jedną z najstarszych ulic w Dąbrówce Małej. Wraz z ulicą Gen. Józefa Hallera stanowi fragment dawnego szlaku biegnącego z Bytomia do Mysłowic. Szlak ów zaznaczony jest na mapie Wielanda z 1736 r. Na zachodniej stronie zwraca uwagę rozległy las oddzielający Bogucice od Dąbrówki Małej. Stanowił on w tym miejscu granicę między ziemią pszczyńską (do której należały Bogucice) i ziemię bytomską (do której należała Dąbrówka).

Fragment mapy Principatvs Silesiae Rattiboriensis Wielanda z 1736 r.

Dawniej ulica Strzelców Bytomskich nosiła nazwy Beuthenerstrasse i Bytomska. W listopadzie 1928 r., z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, została przemianowana na ul. Marsz. Józefa Piłsudskiego (1). Miano Strzelców Bytomskich, w miejsce Bytomskiej, otrzymała po włączeniu Szopienic (wraz z  Dąbrówką Małą) do Katowic w 1960 r. (2).

Poniższa pocztówka przedstawia ul. Strzelców Bytomskich tuż przed skrzyżowaniem z ul. Gen. Henryka Le Ronda. Datę jej wydania zawarłbym w latach 1912-1922. Po prawej stronie, za koroną drzewa, majaczy wieża kościoła św. Antoniego. W centrum najprawdopodobniej widzimy stanowisko kontroli przygranicznej. Po lewej stronie przydrożny krzyż, który stał wówczas na prawo względem obecnego położenia. W lewym rogu chata wiejska, obecna jeszcze na zdjęciu z lat 30.

Pocztówkę udostępnił na forum.gkw24.pl kattowitz1900.

Nieco inne ujęcie widoku z poprzedniej pocztówki. Źródło: profil Pozdrowienia z Katowic.

Gdy piszę ten tekst, w miejscu widocznym po prawej stronie pocztówek, kwitną właśnie dwa kasztanowce. Kasztanowiec biały (zwyczajny, Aesculus hippocastanum) i kasztanowiec czerwony (różowy, Aesculus x carnea). Nazwy wskazują na kolor kwiatów zebranych w duże, wiechowate kwiatostany. Owocami kasztanowca białego są zielone, kuliste, pokryte kolcami torebki. Żółtobrązowe owoce kasztanowca czerwonego są prawie gładkie. Dobrze wszystkim znane kasztany to nasiona kasztanowców.

Kasztanowce przy ul. Strzelców Bytomskich. Po lewej kasztanowiec biały, po prawej kasztanowiec czerwony. (2013)

W Dąbrówce Małej kasztanowce białe rosną pojedynczo lub w większych skupiskach.

Gulik, czyli rzecz o kanalizacji i wodociągach

Od wielu miesięcy prowadzone są na terenie Katowic, także w Dąbrówce Małej, prace związane z budową i modernizacją sieci kanalizacyjnej. Wszystko w ramach projektu "Uporządkowanie gospodarki ściekowej w mieście Katowice – Etap II". Informacje o przedsięwzięciu, bieżących robotach i związanych z nimi utrudnieniach znajdziemy na stronie Katowickiej Infrastruktury Wodociągowo-Kanalizacyjnej oraz w serwisie www.kanalizacja-katowice.pl.

Zaś w zasobach Narodowego Archiwum Cyfrowego znajdziemy interesującą fotografię z 1931 roku:

Budowa wodociągu w Dąbrówce Małej (1931). Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Zdjęcie przedstawia budowę wodociągu w dzisiejszej ulicy Gen. Henryka Le Ronda. Po prawej stronie widoczne budynki pod numerem 48. Tylną kamienicę zdobiła dawniej attyka, czyli ozdobna ścianka (balustrada) wieńcząca elewację budynku i przesłaniająca dach. Na elewacji bliższej kamienicy zwróćmy uwagę na ozdobne zakończenia ankrów (anker lub kotew to pręt ściągający elementy konstrukcyjne budowli np. ściany budynku; rozwiązanie często stosowane w budynkach położonych na terenach górniczych).

Kamienice przy ulicy Gen. Le Ronda 48 (2013).

Wirtualny spacer po Dąbrówce Małej

W kwietniu 2013 r. udostępniono w Mapach Google nowe zdjęcia Street View z całej Polski. Możemy teraz odbyć wirtualny spacer także po Dąbrówce Małej :) Data wykonania zdjęć podana jest u dołu ekranu.

Nowy interfejs Map Google umożliwia przeglądanie archiwalnych zdjęć Street View (lewy górny róg ekranu).

Starsze zdjęcia ulic Dąbrówki udostępnił swego czasu nieaktywny już serwis http://www.norc.pl/street-view/.

Fragment ulicy Strzelców Bytomskich. Ujęcie pochodzi z serwisu NORC.