W latach trzydziestych w piaskowni, na terenie Dąbrówki Małej, znaleziono szczątki zwierząt dyluwialnych. Do 1939 roku znajdowały się one w zbiorach działu przyrodniczego Muzeum Śląskiego.
Badania prowadzone były w piaskowni, należącej do Spółki Giesche, położonej na północ od Małej Dąbrówki między Siemianowicami a Milowicami nad rzeką Brynicą. Dzięki od lat prowadzonym pracom ekspluoratorskim na tym terenie profile warstw dyluwjalnych odkryte są na stosunkowo dużej przestrzeni, około 1 km.
 |
| Mapka sytuacyjna piaskowni "pod Milowicami" za Małą Dąbrówką. Mapa pochodzi z pracy Z badań nad dyluwjum Śląska. Plik w wyższej rozdzielczości. |
Druga część autorstwa wybitnego zoologa i badacza ssaków kopalnych Zbigniewa Ryziewicza nosi tytuł Ssaki dyluwjalne z piaskowni pod Milowicami. Czytamy tam (3):
Opisane w niniejszej pracy kości ssaków dyluwjalnych pochodzą z piaskowni "pod Milowicami" koło Małej Dąbrówki i z przylegającej piaskowni sąsiedniej, należącej do kopalni "Saturn". Szczególnie licznie występowały one w profilach opisanych w poprzedniej pracy (Kozłowska), w niższych pokładach piasków fluwioglacjalnych, leżących na glinie siwej. Znalezione zostały prawie wyłącznie kości dużych wymiarów, należące do wielkich ssaków jak mamut, nosorożec itp. Spowodowane to było prawdopodobnie tem, że kości te znajdowane były podczas bagrowania pokładów piasków i najczęściej wydobywane przez robotników podczas sortowania piasku przez kraty. W takich warunkach wszystkie kości drobne mogły pozostać niezauważone.i dalej
Wszystkie znalezione kości w piaskowni w Małej Dąbrówce należały do następujących gatunków: 1. mamut (Elephas primigenius Blumenb.), 2. nosorożec [włochaty] (Rhinoceros antiquitatis Blumenb.), 3. koń (Equus caballus L.), 4. ren (Rangifer tarandus L.), 5. piżmowół (Ovibos pallantis Ham. Smith.), 6. bydło (Bos sp.), 7. lew jaskiniowy (Felis leo var. spelaea Goldf.), pozatem kilka nieoznaczonych bliżej kosci Cervidae.Autor następnie dokonuje przeglądu kości znalezionych ssaków.
 |
| Po lewej stronie szczęka dolna lwa jaskiniowego, po prawej stronie czaszka piżmowołu. Ilustracje pochodzą z pracy Z badań nad dyluwjum Śląska. |
Jak już wyżej podano, znaleziska z Dąbrówki Małej wzbogaciły zbiory działu przyrodniczego Muzeum Śląskiego. Przed wojną Muzeum Śląskie mieściło się na piątym piętrze gmachu Urzędu Wojewódzkiego i Sejmu Śląskiego. (4)
 |
| Kości zwierząt z epoki lodowcowej - Muzeum Przyrodnicze w Katowicach. Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego. |
Nieopodal, przy dzisiejszym Placu Bolesława Chrobrego, rozpoczęto w 1936 roku budowę nowego muzeum. Autorem projektu był Karol Schayer. Nowoczesny, jak na ówczesne czasy, budynek ukończono w 1939 r. Niestety wybuch wojny przeszkodził w jego otwarciu. Władze hitlerowskie podjęły decyzję o rozbiórce budynku (4). Dziś o przedwojennym Muzeum przypomina Obelisk Orłów Śląskich, ustawiony w miejscu gdzie ów gmach stał.
 |
| Front Muzeum Śląskiego wg projektu Karola Schayera. Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego. |
 |
| Muzeum Śląskie w budowie (1938 r.). Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego. |
Obecnie w Bogucicach, na terenach byłej kopalni Katowice (dawniej Ferdynand), trwa budowa nowej siedziby Muzeum Śląskiego. Otwarcie planowane jest w w drugiej połowie 2013 roku (ostatecznie, nowe muzeum otwarto w czerwcu 2015 roku).
 |
| Makieta terenu byłej kopalni Katowice z projektem nowej siedziby Muzeum Śląskiego. Zdjęcie ze strony Muzeum Śląskiego. |
 |
| Teren nowej siedziby Muzeum Śląskiego. Fot. Sonia Szeląg. |
Warto zajrzeć:
- http://www.muzeumslaskie.pl/o-muzeum-historia.php - historia Muzeum Śląskiego
- http://www.jonecko-arch3d.at/praesent-05-museum.html - animacja 3D przedwojennego Muzeum Śląskiego
- http://www.muzeumslaskie.pl/o-muzeum-nowe-muzeum-slaskie-1.php - strona nowej siedziby Muzeum Śląskiego
- http://2007.przyroda.katowice.pl/documents/przyrodnicy_ryziewicz.pdf - nota biograficzna Zbigniewa Ryziewicza zamieszczona w Przyrodzie Górnego Śląska nr 15/1999
Źródła:
(1) Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, "Śląsk", Katowice 1984, s. 51.
(2) Z badań nad dyluwjum Śląska, Muzeum Śląskie, Katowice 1933, s. 7.
(3) Ibid., s. 49.
(4) Na podstawie historii Muzeum Śląskiego.
inne
http://forum.gkw24.pl/gkw/forum/phpBB3/viewtopic.php?f=2&t=1337&start=360#p197209
http://forum.gkw24.pl/gkw/forum/phpBB3/viewtopic.php?f=2&t=1337&start=380#p197228
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz